ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΠ. ΠΕΡΙΣΤΕΡΗ ΣΤΗΝ ΕΡΤ 1

Η συνέντευξη του Σπύρου Περιστέρη στην εκπομπή της ΕΡΤ 1  "Τρείς στον αέρα", ένα μεσημέρι του χειμώνα του 1988.

ΟΙ ΚΑΤΑΒΑΣΙΕΣ ΤΗΣ ΥΠΑΠΑΝΤΗΣ - ηχητικό

Ο Σπύρος Περιστέρης διευθύνει τη χορωδία της Μητροπόλεως Αθηνών. 1970

Οι ΚΑΤΑΒΑΣΙΕΣ ΤΗΣ ΥΠΑΠΑΝΤΗΣ  από ζωντανή ηχογράφηση κατα διάρκεια της Θείας Λειτουργίας στη Μητρόπολη Αθηνών τη δεκαετία του '80.

Η ΥΠΑΠΑΝΤΗ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ

H Υπαπαντή, 1631, Λάδι σε ξύλο, Χάγη, Mauritshuis.

Κόλπους Πατρὸς τυποῦσι τοῦ σοῦ, Χριστέ μου,
Τοῦ Συμεὼν αἱ χεῖρες, αἱ φέρουσί σε.
Δέξατο δευτερίῃ Χριστὸν Συμεὼν παρὰ Νηῷ.

Το γεγονός αυτό εξιστορεί ο ευαγγελιστής Λουκάς στο κεφάλαιο Β', στ. 22-35. Συνέβη σαράντα μέρες μετά τη γέννηση του παιδιού Ιησού. Σύμφωνα με το Μωσαϊκό νόμο, η Παρθένος Μαρία, αφού συμπλήρωσε το χρόνο καθαρισμού από τον τοκετό, πήγε στο Ναό της Ιερουσαλήμ μαζί με τον Ιωσήφ, για να εκτελεσθεί η τυπική αφιέρωση του βρέφους στο Θεό κατά το «πάν άρσεν διανοίγον μήτραν (δηλαδή πρωτότοκο) άγιον τω Κυρίω κληθήσεται» και για να προσφέρουν θυσία, που αποτελούνταν από ένα ζευγάρι τρυγόνια ή δύο μικρά περιστέρια. Κατά τη μετάβαση αυτή, δέχθηκε τον Ιησού στην αγκαλιά του ο υπερήλικας Συμεών. Αυτό το γεγονός αποτελεί άλλη μια απόδειξη ότι ο Κύριος Ιησούς Χριστός δεν ήλθε να καταργήσει τον Μωσαϊκό νόμο, όπως ισχυρίζονταν οι υποκριτές Φαρισαίοι και Γραμματείς, αλλά να τον συμπληρώσει, να τον τελειοποιήσει.

 Κατά την ολονυκτία της Υπαπαντής στην Κωνσταντινούπολη, οι βασιλείς συνήθιζαν να παρευρίσκονται στο Ναό των Βλαχερνών. Η συνήθεια αυτή εξακολούθησε μέχρι τέλους της βυζαντινής αυτοκρατορίας.

Τῇ Θεοτόκῳ προσδράμωμεν, οἱ βουλόμενοι κατιδεῖν τὸν Υἱὸν αὐτῆς, πρὸς Συμεὼν ἀπαγόμενον, ὃν περ οὐρανόθεν οἱ Ἀσώματοι βλέποντες, ἐξεπλήττοντο λέγοντες· θαυμαστὰ θεωροῦμεν νυνὶ καὶ παράδοξα, ἀκατάληπτα, ἄφραστα, ὁ τὸν Ἀδὰμ δημιουργήσας βαστάζεται ὡς βρέφος, ὁ ἀχώρητος χωρεῖται ἐν ἀγκάλαις τοῦ Πρεσβύτου, ὁ ἐπὶ τῶν κόλπων ἀπεριγράπτως ὑπάρχων τοῦ Πατρὸς αὐτοῦ, ἑκὼν περιγράφεται σαρκί, οὐ Θεότητι, ὁ μόνος φιλάνθρωπος.

 

ΤΡΙΩΝ ΙΕΡΑΡΧΩΝ ( 30 Ιανουαρίου )

Ὁμοῦ δίκαιον τρεῖς σέβειν Ἑωσφόρους,

Φῶς τρισσολαμπὲς πηγάσαντες ἐν βίῳ.
Κοινὸν τὸν ὕμνον προσφέρειν πάντας θέμις,
Τοῖς ἐκχέασι πᾶσι κοινὴν τὴν χάριν.
Ἔαρ χελιδὼν οὐ καθίστησι μία·
Αἱ τρεῖς ἀηδόνες δὲ τῶν ψυχῶν ἔαρ.
Τὴν μὲν νοητὴν ἡ Τριὰς λάμπει κτίσιν,
Τριάς γε μὴν αὕτη δὲ τὴν ὁρωμένην.
Ἀπώλεσαν μὲν οἱ πάλαι Θεοῦ σέβας,
Ἐξ Ἡλίου τε καὶ Σελήνης ἀφρόνως·
Κὰλλoς γὰρ αὐτῶν θαυμάσαντες καὶ τάχος,
Ὥσπερ θεοῖς προσῆγον οὐκ ὀρθῶς σέβας.
Ἐκ τῶν τριῶν τούτων δὲ φωστήρων πάλιν,
Ἡμεῖς ἀνηνέχθημεν εἰς Θεοῦ σέβας,
Κάλλει βίου γάρ, τῇ τε πειθοῖ τῶν λόγων,
Πείθουσι πάντας τὸν μόνον Κτίστην σέβειν.
Κτίσιν συνιστᾷ τὴν δὲ τὴν ὁρωμένην,
Τὸ Πῦρ, Ἀήρ, Ὕδωρ τε, καὶ Γῆς ἡ φύσις.

 

Κατά τους χρόνους της βασιλείας του Αλεξίου του Κομνηνού (1081 - 1118 μ.Χ.), ο οποίος διαδέχθηκε στη βασιλική εξουσία τον Νικηφόρο Γ’ τον Βοτενειάτη (1078 - 1081 μ.Χ.), έγινε στην Κωνσταντινούπολη φιλονικία ανάμεσα σε λόγιους και ενάρετους άνδρες. Άλλοι θεωρούσαν ανώτερο τον Μέγα Βασίλειο, χαρακτηρίζοντάς τον μεγαλοφυΐα και υπέροχη φυσιογνωμία. Άλλοι τοποθετούσαν ψηλά τον ιερό Χρυσόστομο  και τον θεωρούσαν ανώτερο από τον Μέγα Βασίλειο και τον Γρηγόριο και, τέλος, άλλοι, προσκείμενοι στον Γρηγόριο τον Θεολόγο , θεωρούσαν αυτόν ανώτερο από τους δύο άλλους, δηλαδή από τον Βασίλειο και τον Χρυσόστομο. Η φιλονικία αυτή είχε σαν αποτέλεσμα να διαιρεθούν τα πλήθη των Χριστιανών και άλλοι ονομάζονταν «Ιωαννίτες», άλλοι «Βασιλείτες» και άλλοι «Γρηγορίτες».

 

 Στην έριδα αυτή έθεσε τέλος ο Μητροπολίτης Ευχαΐτων, Ιωάννης ο Μαυρόπους. Αυτός, κατά την διήγηση του Συναξαριστή, είδε σε οπτασία τους μέγιστους αυτούς Ιεράρχες, πρώτα καθένα χωριστά και στη συνέχεια και τους τρεις μαζί. Αυτοί του είπαν: «Εμείς, όπως βλέπεις, είμαστε ένα κοντά στον Θεό και τίποτε δεν υπάρχει που να μας χωρίζει ή να μας κάνει να αντιδικούμε. Όμως, κάτω από τις ιδιαίτερες χρονικές συγκυρίες και περιστάσεις που βρέθηκε ο καθένας μας, κινούμενοι και καθοδηγούμενοι από το Άγιο Πνεύμα, γράψαμε σε συγγράμματα και με τον τρόπο του ο καθένας, διδασκαλίες που βοηθούν τους ανθρώπους να βρουν τον δρόμο της σωτηρίας. Επίσης, τις βαθύτερες θείες αλήθειες, στις οποίες μπορέσαμε να διεισδύσουμε με το φωτισμό του Αγίου Πνεύματος, τις συμπεριλάβαμε σε συγγράμματα που εκδώσαμε. Και ανάμεσά μας δεν υπάρχει ούτε πρώτος, ούτε δεύτερος, αλλά, αν πεις τον ένα, συμπορεύονται δίπλα του και οι δύο άλλοι. Σήκω, λοιπόν, και δώσε εντολή στους φιλονικούντες να σταματήσουν τις έριδες και να πάψουν να χωρίζονται για εμάς. Γιατί εμείς, και στην επίγεια ζωή που είμασταν και στην ουράνια που μεταβήκαμε, φροντίζαμε και φροντίζουμε να ειρηνεύουμε και να οδηγούμε σε ομόνοια τον κόσμο. Και όρισε μία ημέρα να εορτάζεται από κοινού η μνήμη μας και καθώς είναι χρέος σου, να ενεργήσεις να εισαχθεί η εορτή στην Εκκλησία και να συνταχθεί η ιερή ακολουθία. Ακόμη ένα χρέος σου, να παραδόσεις στις μελλοντικές γενιές ότι εμείς είμαστε ένα για τον Θεό. Βεβαίως και εμείς θα συμπράξουμε για τη σωτηρία εκείνων που θα εορτάζουν τη μνήμη μας, γιατί έχουμε και εμείς παρρησία ενώπιον του Θεού».

 

 

Έτσι ο Επίσκοπος Ευχαΐτων Ιωάννης ανέλαβε τη συμφιλίωση των διαμαχόμενων μερίδων, συνέστησε την εορτή της 30ης Ιανουαρίου και συνέγραψε και κοινή Ακολουθία, αντάξια των τριών Μεγάλων Πατέρων.

Η εορτή αυτής της Συνάξεως του Μεγάλου Βασιλείου, του Γρηγορίου του Θεολόγου και του Ιωάννου του Χρυσοστόμου, αποτελεί το ορατό σύμβολο της ισότητας και της ενότητας των Μεγάλων Διδασκάλων, οι οποίοι δίδαξαν με τον άγιο βίο τους το Ευαγγέλιο του Χριστού. Είναι εκείνοι, οι οποίοι εξ’ αιτίας της ταπεινώσεώς τους μπροστά στην αλήθεια, έχουν λάβει το χάρισμα να εκφράζουν την καθολική συνείδηση της Εκκλησίας και ότι διδάσκουν δεν είναι απλώς δική τους σκέψη ή προσωπική τους πεποίθηση, αλλά είναι επιπλέον η ίδια η μαρτυρία της Εκκλησίας, γιατί μιλούν από το βάθος της καθολικής της πληρότητας.

Περί τις αρχές του 14ου αιώνα μ.Χ. ανεγέρθη ναός των Τριών Ιεραρχών κοντά στην Αγία Σοφία Κωνσταντινούπολης, δίπλα σχεδόν στη μονή της Παναχράντου.

κείμενο δανεισμένο από ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ

 

ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ ( 27 Ιανουαρίου )

Ο απόστολος Παύλος υπαγορεύει στον άγιο Ιωάννη τον Χρυσόστομο την ερμηνεία των επιστολών του. Εικόνα του αγιογραφείου της Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου.

Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος ήταν ζηλωτής του ευαγγελισμού των απίστων, τόσο των ειδωλολατρών όσο και των αιρετικών, ποθούσε τη σωτηρία όλων των ανθρώπων. Ως αρχιεπίσκοπος ο ιερός Χρυσόστομος ανέπτυξε ένα πρωτοποριακό ιεραποστολικό έργο, που χαρακτηρίζεται από ευρύτητα, μεθοδικότητα, δυναμισμό και ρεαλισμό. Αφού συγκρότησε, λοιπόν, ένα επιτελείο από αφοσιωμέvous συνεργάτες και συνεργάτριες επιδόθηκε με ζήλο στο έργο της ιεραποστολής τόσο ανάμεσα στους ειδωλολατρικούς πληθυσμούς της αυτοκρατορίας όσο και στα γειτονικά της αλλόδοξα έθνη, έργο που δεν εγκατέλειψε ούτε στα χαλεπά χρόνια της εξορίας και των δοκιμασιών του (404-407).

Ευαγγελισμός των Γότθων

Οι Γότθοι στα τέλη του 2ου αι. εγκαταστάθηκαν ανάμεσα στoυς ποταμούς Ντον και Δούναβη. Κάτω από την πίεση των Ούννων, αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν μαζικά τη χώρα τους εγκατασταθηκαν στη Θράκη αλλά και στην ευρύτερη Βαλκανική, καθώς και στη Μικρά Ασία καλλιεργώντας τη γη και προσφέροντας στρατιωτικές υπηρεσίες στο Βυζάντιο.

Η χριστιανική πίστη διαδόθηκε νωρίς ανάμεσα στους Γότθους, αρχικά από τους Χριστιανούς που αιχμαλώτισαν στα μέσα του 3ου αι. και ύστερα από τον Μ. Κωνσταντίνο. Ο ιερός Χρυσόστομος ανέλαβε διμέτωπο ιεραποστολικό αγώνα για τη μεταστροφή τόσο των Αρειανών όσο και των ειδωλολατρών Γότθων στην ορθόδοξη πίστη. Για τους Γότθους της Κριμαίας χειροτόνησε επίσκοπο τον «θαυμάσιο» Ουνίλα, ο οποίος έπειτα από λίγα χρόνια «κοιμήθηκε, αφού κατόρθωσε πολλά και μεγάλα». Χειροτόνησε, υστέρα από κατάλληλη εκπαίδευση, και άλλους Γότθους σε κατώτερους βαθμούς ιεροσύνης, οι όποιοι ανέλαβαν τη διαποίμανση των ομοεθνών τους Χριστιανών. Έχοντας μάθει, μάλιστα, την ελληνική γλώσσα, μετέφραζαν αγιογραφικά και λατρευτικά κείμενα στη γοτθική υπό την καθοδήγηση του ίδιου του Χρυσοστόμου. 

Ο ιεράρχης μερίμνησε, επίσης, για την ίδρυση γοτθικού μοναστικού τάγματος στον αγρό του Προμώτου, το οποίο ασχολήθηκε με την εκπόνηση μεταφράσεων εκκλησιαστικών κειμένων, Στις εκβολές του Ίστρου ίδρυσε άλλο ένα γοτθικό μοναστήρι, που έγινε κέντρο ευαγγελισμού της περιοχής. Στους Ορθόδοξους Γότθους, που ζούσαν στην Κωνσταντινούπολη, ο αρχιεπίσκοπος παραχώρησε μια εκκλησία, όπου η λατρεία γινόταν στα γοτθικά. Την εκκλησία αυτή επισκεπτόταν συχνά και ο ίδιος. Μιλούσε στο εκκλησίασμα χρησιμοποιώντας μεταφραστή και κατόρθωσε να μεταστρέψει στην Ορθοδοξία πολυάριθμους Αρειανούς Γότθους.

 κείμενο με τίτλο: Ο Αγ. Ιωάννης ο Χρυσόστομος και η ιεραποστολή στους ειδωλοάτρες.

Δανεισμένο από Απόψεις για τη Μονή Βατοπεδίου(και όχι μόνο). 

Ο ΧΡΙΣΤΟΥΔΟΥΛΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΣΠΥΡΟ ΠΕΡΙΣΤΕΡΗ

Η ΧΟΡΩΔΙΑ ΤΟΥ ΣΠΥΡΟΥ ΠΕΡΙΣΤΕΡΗ

Τα λεπτά, οι ώρες, οι ημέρες και οι νύχτες για τον Γιάννη Παρασκευαΐδη δεν περνούν εύκολα. Μια ζωή ολόκληρη ήταν στο πλευρό του. Οταν μάλιστα οι πύρινοι λόγοι του Χριστόδουλου ξεσήκωναν τα πλήθη, ο Γιάννης Παρασκευαΐδης ήταν εκεί δίπλα του: «Ο Χριστόδουλος πάντα ήταν πνεύμα ανήσυχο. Από μικρό παιδί αποζητούσε κάτι περισσότερο από αυτό που ήθελαν τα άλλα παιδιά της Εκκλησίας. Αγαπούσε τη μόρφωση. Διάβαζε συνεχώς για την Ελλάδα, για τη θρησκεία, για το γένος μας. Επειτα, γράφτηκε στην εκκλησιαστική χορωδία με τον Σπύρο Περιστέρη. Κατόπιν, πήγε στο ωδείο και έμαθε τους ύμνους.

Οι γονείς μας υπήρξαν δύο φορές πρόσφυγες. Μία από τη Μικρά Ασία και άλλη μία από την Ξάνθη. Ο πατέρας μας ήταν έμπορος, πανέξυπνος άνθρωπος, και εκεί πάνω είχε εθνική δράση, οπότε ήταν δύσκολο να ζήσουμε. Το 1941 λοιπόν, κατεβήκαμε στην Αθήνα, αρχικά στο Χαλάνδρι και μετά μετακομίσαμε στην Κυψέλη, που ήταν και ο θείος μας. Το 1945, όταν ανέβηκε ξανά στην Ξάνθη για να δει την περιουσία μας, είχαν καταστρέψει τα πάντα. Ετσι, μείναμε μόνιμα στην Αθήνα. 

 

απόσπασμα από την συνέντευξη του αδελφού τού Αρχιεπισκόπου Χριστοδούλου, κ. Γιάννη Παρασκευαΐδη στην εφημερίδα Εσπρεσσο, με τίτλο:

" Ο ΑΔΕΛΦΟΣ ΜΟΥ ΖΕΙ ΣΤΙΣ ΚΑΡΔΙΕΣ ΟΛΩΝ"

ΑΓΙΟΥ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΤΟΥ ΘΕΟΛΟΓΟΥ ( 25 Ιανουαρίου )

«Μέ τίποτε ἀπό ὅ,τι ὑπάρχει εἰς τόν κόσμον δέν μπορεῖ κανείς νά συγκρίνῃ ἕνα πιστόν φίλον, καί τό κάλλος του δέν ἔχει ὅρια». «Ὁ πιστός φίλος εἶναι ἰσχυρά προστασία» (Σοφ. Σολ. ς’ 14-15) καί βασίλειον ὀχυρωμένον. Ὁ πιστός φίλος εἶναι ἔμψυχος θησαυρός. Ὁ πιστός φίλος εἶναι πολυτιμότερος ἀπό χρυσάφι καί ἀπό πολλούς πολυτίμους λίθους. Ὁ πιστός φίλος εἶναι κῆπος περιφραγμένος καί πηγή σφραγισμένη, τά ὁποῖα ἀνοίγουν πότε-πότε διά νά τά ἐπισκεφθῇ καί νά τά ἀπολαύσῃ κανείς. Ὁ πιστός φίλος εἶναι λιμάνι ἀναψυχῆς. Ἄν δέ εἶναι καί πιό συνετός, πόσον καλύτερον εἶναι τοῦτο; Ἐάν δέ εἶναι καί πολύ μορφωμένος καί διαθέτη παντοειδῆ μόρφωσιν, τήν ἰδικήν μας λέγω καί ἐκείνην ἡ ὁποία ἦτο κάποτε ἰδική μας, πόσον καλύτερον εἶναι αὐτό; Ἐάν δέ καί υἱός τοῦ φωτός (Ἰωάν. ιβ’ 36, Ἐφεσ. ε’ 8), ἤ ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ (Δ’ Βασιλ. α’ 9), ἤ ἄνθρωπος ὁ ὁποῖος προσεγγίζει τόν Θεόν (Ἰεζεκιήλ μγ’ 19), ἤ ἔχει ἀνωτέρας, πνευματικάς ἐπιθυμίας (Δαν. θ’ 23), ἤ εἶναι ἄξιος νά φέρη ἕνα χαρακτηρισμόν ἀπό ἐκείνους μέ τούς ὁποίους τιμᾶ ἡ Γραφή τούς ἐνθέους καί ὑψηλούς, οἱ ὁποῖοι ἀνήκουν εἰς ἀνωτέραν τάξιν, γεγονός τό ὁποῖον ἀποτελεῖ ἤδη δῶρον τοῦ Θεοῦ καί εἶναι σαφῶς ἀνώτερον ἀπό τήν ἰδικήν μας ἀξίαν».

 Ἡ ἰδανική φιλία ἀνθεῖ σέ περιβάλλοντα ἀμόλυντα ἀπό τήν ἁμαρτία καί τήν συναναστροφή τῶν κακῶν καί τῶν πονηρῶν.

Ἡ γοητεία τοῦ κακοῦ καί ἡ φαυλότητα τῆς ζωῆς ἔχουν ἀμαυρώσει ὅλα τά καλά τοῦ βίου μας. Καί μεταξύ αὐτῶν τῶν καλῶν συμπεριλαμβάνονται καί οἱ φιλίες. Κάτω ἀπό τό γενικό ξεπεσμό καί ἐξευτελισμό τῆς ζωῆς χάθηκαν ἤ ἀλλοτριώθηκαν κι αὐτές. Κι ὅμως, φίλοι μου, ὅλοι ἔχουμε ἀνάγκη μιᾶς γνήσιας, ἀληθινῆς, δυνατῆς καί πραγματικῆς φιλίας. Δύσκολα κτίζονται τέτοιες φιλίες. Εὔκολα καταστρέφονται. Κι ὅσοι ἀπέκτησαν τέτοιες ζηλευτές φιλίες ἔζησαν εὐτυχισμένοι. Γι᾽ αὐτό θά σᾶς δώσω τήν συνταγή τῆς ἰδανικῆς φιλίας. Ὄχι ἐγώ. Ἐσεῖς τό ξέρετε, ὅτι πάντα ἀφήνω ἐκείνους πού ξέρουν τά θέματα τῆς ζωῆς μας καλύτερα ἀπό μᾶς νά μᾶς ποῦν τήν σοφή συμβουλή τους. Ἔτσι ἀνεκάλυψα στόν ἅγιο Γρηγόριο τόν Θεολόγο τίς προϋποθέσεις μιᾶς μεγάλης φιλίας, σάν αὐτή, πού εἶχε ὁ ἴδιος μέ τόν Μέγα Βασίλειο. Ὁ ἴδιος ἔλεγε, ὅτι «ἐφαίνετο νά ἔχωμεν οἱ δύο μας μίαν ψυχήν πού ἐκατοικοῦσεν εἰς δύο σώματα. Τότε πλέον ἐγίναμεν τά πάντα ὁ ἕνας διά τόν ἄλλον, ὁμόστεγοι, ὁμοτράπεζοι, συμφυεῖς, ἀποβλέποντες εἰς τό ἴδιο καί πάντοτε αὐξάνοντες ὁ ἕνας τόν πόθο τοῦ ἄλλου, ὥστε νά γίνῃ θερμότερος καί μόνιμος».

 κείμενο δανεισμένο από "απόψες για τη Μονή Βατοπαιδίου και όχι μόνο"

ΑΓΙΟΥ ΕΥΘΥΜΙΟΥ ( 20 Ιανουαρίου)

Ευφραίνου έρημος η ου τίκτουσα, ευθύμησον η ουκ ωδίνουσα. ότι επλήθυνέ σοι τέκνα, ανήρ επιθυμιών των του Πνεύματος, ευσεβεία φυτεύσας, εγκρατεία εκθρέψας, εις αρετών τελειότητα. Ταις αυτού ικεσίαις, Χριστέ ο Θεός, σώσον τας ψυχάς ημών. 

 Ο άγιος Ευθύμιος (377-473) γεννήθηκε στη Μελιτηνή της Αρμενίας από γονείς που είχαν μεγάλη πίστη και θεάρεστη ζωή, τον Παύλο και τη Διονυσία. Καθότι η μητέρα του ήταν στείρα έλαβε το όνομα Ευθύμιος από τους γονείς του για τη χαρά και ευθυμία που ένιωσαν για τη γέννησή του.Σε ηλικία τριών χρόνων έχασε τον πατέρα του, αλλά η μητέρα του διατήρησε την ψυχική της δύναμη και προστάτευσε το παιδί της.
Ο επίσκοπος Ευτρώιος διέκρινε τα χαρίσματα του παιδιού και το προστάτευσε. Αφού σπούδασε ο Ευθύμιος, χειροτονήθηκε διάκονος και κατόπιν ιερέας και μάλιστα κρίθηκε κατάλληλος να διευθύνει το μοναστήρι της Μελιτηνής. Έζησε ασκητικά κοντά στη Λαύρα της Φαράν, όπου γνωρίστηκε με τον όσιο Θεόκτιστο. Έζησαν και οι δυο τους στην έρημο. Κατά το πρότυπό της Λαύρας της Φαράν ιδρύθηκαν εκεί πολλά μοναστήρια με την επίβλεψή τους. Συμβούλευε τους μοναχούς να μην έχουν δικό τους θέλημα, να κρατούν στην κορυφή την ταπεινοφροσύνη και την υπακοή, να περιμένουν και να μεριμνούν πάντοτε για την ώρα του θανάτου και τη φοβερή της κρίσεως ημέρα.

Τα πολλά χαρίσματα του αγίου Ευθυμίου τράβηξαν κοντά του πλήθος ανθρώπων. Αξιώθηκε από το Θεό να μη βλάπτεται από τα σαρκοβόρα και φαρμακερά θηρία που είχε δίπλα του. Επίσης, έθρεψε θαυματουργικά τετρακόσιους Αρμένιους που πέρασαν από το μοναστήρι του. Ακόμη, αξιώθηκε να απολαμβάνει την κοινωνία και μετάληψή του Αγίου Πνεύματος, να τον καταυγάζει θείο φως και να ‘χει το διορατικό χάρισμα.

Την εποχή που οι αιρετικοί αλώνιζαν παντού ο όσιος στήριξε λαϊκούς και μοναχούς στην ορθή πίστη. Ελάχιστοι έμειναν αμετακίνητοι στην Ορθοδοξία. Ανάμεσά τους και οι μοναχοί του αγίου, που έμειναν πιστοί και στην Δ’ Οικουμενική Σύνοδο της Χαλκηδόνας (451) και η στάση τους δικαιώθηκε. Ο άγιος Ευθύμιος με ιεραποστολική εργασία χριστιανικού φωτισμού μεταξύ των αραβικών πληθυσμών οδήγησε στη χριστιανική πίστη πολλούς από τους Σαρακηνούς (Άραβες) και καταπολέμησε τις αιρέσεις των Νεστοριανών, Μονοφυσιτών και Μανιχαίων. Η αυτοκράτειρα Ευδοκία, σύζυγος Θεοδοσίου του Β’, που έκλινε προς το μονοφυσιτισμό επανήλθε στους κόλπους της ορθόδοξης Εκκλησίας, αφού πείστηκε από τον Ευθύμιο.

ΑΓΙΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ

Eις τον Aθανάσιον.
Ἀθανάσιον καὶ θανόντα ζῆν λέγω.
Οἱ γὰρ δίκαιοι ζῶσι καὶ τεθνηκότες.

Εις την φυγήν Κυρίλλου.
Φυγῆς Κυρίλλου σήμερον μνήμην ἄγει,
Ἀλλ' οὐ τελευτῆς τῆς ἀειμνήστου κτίσις.
Τάρχυσαν ὀγδοάτῃ δεκάτῃ νέκυν Ἀθανασίου.

 Ο Μέγας Αθανάσιος γεννήθηκε το 295 μ.Χ. από φτωχούς αλλά ενάρετους γονείς, γεγονός που του στέρησε τη δυνατότητα για ανώτερες σπουδές. Όμως ο πανάγαθος Θεός τον προίκισε με πλούσια πνευματικά προσόντα. Λαμβάνει τη στοιχειώδη εκπαίδευση και στη συνέχεια μελετά μόνος του για να φθάσει σε υψηλότατα επίπεδα γνώσης και σοφίας.

Από πολύ νέος έδειξε την κλίση του προς την Εκκλησία. 25 ετών χειροτονείται διάκονος από τον πατριάρχη Αλεξανδρείας Αλέξανδρο, τον οποίο ακολουθεί στην Α΄ Οικουμενική Σύνοδο το 325 μ.Χ., στη Νίκαια της Βιθυνίας. Αναδεικνύεται πρωτεργάτης στην καταδίκη της αιρετικής διδασκαλίας του Αρείου.

Το 328 μ.Χ. και σε ηλικία 33 ετών εκλέγεται πανηγυρικά πατριάρχης Αλεξανδρείας. Από τη θέση αυτή αντιμετωπίζει ένα φοβερό πόλεμο εκ μέρους των αιρετικών οπαδών του Αρείου. Όμως ο άγιος, χάρη στην μεγάλη πνευματικότητά του και τη ζέουσα πίστη στο Θεό, κατορθώνει να βγει νικητής απ’ όλες αυτές τις δοκιμασίες ακόμη και από τις πέντε εξορίες που του επιβλήθηκαν, καθώς ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος ο Β΄ ήταν οπαδός του Αρειανισμού. Εκοιμήθη εν ειρήνη το 373 μ.Χ.

 Όταν έγινε η Γ' Οικουμενική Σύνοδος το 431 μ.Χ. στην Έφεσο, ο Κύριλλος υπήρξε πρόεδρος αυτής και συνετέλεσε να γκρεμιστούν οι κακοδοξίες του δυσεβούς Νεστορίου, για το πρόσωπο της υπεραγιάς Δεσποίνης ημών Θεοτόκου.

Με πολλά πνευματικά κατορθώματα στο ενεργητικό του, ο Κύριλλος παρέδωσε ειρηνικά το πνεύμα του στον Κύριο την 27η Ιουνίου του 444 μ.Χ., αφού πατριάρχευσε για 32 περίπου χρόνια. Δικαίως ο Άγιος Αναστάσιος ο Σιναΐτης τον προσονόμασε «σφραγίδα των Πατέρων».

Η Εκκλησία θέλησε να αδελφώσει την μνήμη των δύο Μεγάλων Πατέρων αυτής και Αρχιεπισκόπων Αλεξανδρείας, του Μεγάλου Αθανασίου, πρωταγωνιστή κατά του Αρειανισμού, και του Αγίου Κυρίλλου, πρωταγωνιστή κατά του Νεστοριανισμού και όρισε το συνεορτασμό τους στις 18 Ιανουαρίου.

Η Σύναξη των Αγίων Αθανασίου και Κυρίλλου ετελείτο στη Μεγάλη Εκκλησία.

Να σημειώσουμε τέλος, ότι ο Άγιος Κύριλλος, εορτάζεται και στις 9 Ιουνίου.

 

Τα ανωτέρω μουσικά κείμενα είναι αντίγραφα από την πάρτα που χρησιμοποιήθηκε κατά την Μουσικοφιλολογική Εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα εκδηλώσεων "Παρνασσός"  στο πλαίσιο του εορτασμού της 1600τηρίδος από της κοιμήσεως του Μεγ. Αθανασίου,

στην οποία συμμετείχε ο Βυζαντινός χορός της Μητροπόλεως Αθηνών

υπό την διεύθυνση του Σπύρου Περιστέρη.

Δείτε εδώ την περυσινή ανάρτηση.

κείμενο δανεισμένο από: Ορθόδοξος Συναξαριστής

ΑΓΙΟΥ ΑΝΤΩΝΙΟΥ

Γεννήθηκε το 251 στην Ανω Αίγυπτο από γονείς χριστιανούς, πού κατείχαν μεγάλη περιουσία. Από την παιδική του ηλικία ό Αντώνιος έδειχνε με όλη του τη διαγωγή έκτακτη ανθρώπινη ύπαρξη. 

Σέ ηλικία 18-20 χρόνων, χάνει τους δύο γονείς του και δοκιμάζει πολύ θλίψη και οδύνη. Ομως, συνέρχεται γρήγορα και συγκεντρώνει όλη την προσοχή του στη θεία θεωρία και στη φροντίδα της μικρής του αδελφής. Το βέλος του θείου έρωτα δεν αργεί να χτυπήσει την καρδιά του Αντωνίου.

Καθώς μια Κυριακή άκουγε από το Ευαγγέλιο την περικοπή σχετικά με τον πλούσιο νεανίσκο, στον όποίο ό Κύριος μας είπε: "Αν θέλεις να γίνεις τέλειος, πήγαινε, πώλησε τα υπάρχοντα σου και μοίρασε τα στους φτωχούς, και θα έχεις θησαυρό στον ουρανό. Και έλα να με ακολουθήσεις", τόση εντύπωση του δημιούργησε, πού την εξέλαβε αμέσως σαν θεία υπόδειξη και πρόσκληση. Άφοϋ πρώτα τακτοποίησε τη μικρότερη αδελφή του, έπειτα μοίρασε στους φτωχότερους οικογενειάρχες όλη τη μεγάλη πατρική του περιουσία και αναχώρησε στην έρημο για μεγαλύτερη πνευματική και ηθική τελειότητα. Πράγματι, ό αγώνας του μέσα στην έρημο αποδίδει πλούσιους πνευματικούς καρπούς. Γίνεται ό ασκητής των ασκητών και άπ' όλα τα μήκη και πλάτη της χριστιανικής γης έρχονται να τον ακούσουν και να τον συμβουλευθούν. Μεταξύ αυτών και δύο πολύφωτοι αστέρες της Εκκλησίας μας, ό Μ. Βασίλειος και ό Μ. Αθανάσιος. Σέ ηλικία περίπου 105 χρόνων, ό Μέγας Αντώνιος παραδίδει προς το Θεό την ψυχή του.

Ο Μέγας Αντώνιος, ο αρχηγός του μοναχικού βίου, γεννήθηκε στην Αίγυπτο το 251 μ.Χ. (ή το 264). Σαν παιδί ο Αντώνιος παρουσίασε πλούσια εσωτερικά χαρίσματα. Οι γονείς του ήταν ευσεβείς και πλούσιοι χριστιανοί. Δυστυχώς, όταν ο Αντώνιος ήταν 20 περίπου ετών, οι γονείς του πέθαναν, αφήνοντας ορφανούς αυτόν και την μικρότερη αδερφή του. Ο Άγιος Αντώνιος ανέλαβε έτσι την επιμέλεια της αδερφής του χωρίς όμως – παρά την μεγάλη λύπη του – να σταματήσει στιγμή να ασχολείται με την Αγία Γραφή και τον Θεό.
Έτσι όταν άκουσε την ευαγγελική φωνή «Ει θέλεις τέλειος είναι, ύπαγε πώλησόν σου τα υπάρχοντα και δος πτωχοίς, και έξεις θησαυρόν εν ουρανώ, και δεύρο ακολούθει μοι» (Ματθ. 19:21), την έκανε αμέσως πράξη. Μοίρασε όλα του τα υπάρχοντα και την γονική του περιουσία στους φτωχούς, εγκατέλειψε την τύρβη του κόσμου και αναχώρησε στην έρημο έχοντας αφήσει την αδερφή του στις φροντίδες ενός παρθεναγωγείου με ενάρετες γυναίκες. Επί είκοσι χρόνια αντιμετώπισε απίστευτους πειρασμούς. Νύχτα και ημέρα έκανε ασκητικούς αγώνες με τους οποίους νέκρωσε τα σκιρτήματα των παθών, έφτασε στον βαθμό της απάθειας, υπερβαίνοντας τα όρια της ανθρώπινης φύσης. Οι ενάρετες πράξεις του έγιναν γνωστές και έφεραν πλήθος μιμητών, ώστε η έρημος μεταμορφώθηκε σε πόλη. Σ’ αυτήν την «πόλη» ο Μέγας Αντώνιος ήταν ο νομοθέτης και ιδρυτής του μοναχικού βίου. Στην έρημο γνώρισαν τον Άγιο Αντώνιο, ο Μέγας Βασίλειος και ο Μέγας Αθανάσιος. Ο Μέγας Αθανάσιος, μάλιστα, έγραψε τον βίο του Αγίου Αντωνίου του Μεγάλου.

 

 

 Αλλά και οι πιστοί που δεν ήταν στην έρημο απόλαυσαν τους καρπούς της αρετής του Μεγάλου Αντωνίου. Όταν ο Μαξιμίνος το 312 έκανε διωγμό κατά των Χριστιανών και θανάτωσε πολλούς, ο Μέγας Αντώνιος πήγε και βοήθησε και παρηγόρησε τους πιστούς. Όταν η Εκκλησία ταρασσόταν από τους Αρειανούς, ο Μέγας Αντώνιος κατέβηκε με ζήλο στην Αλεξάνδρεια το 335 μ.Χ. και αγωνίστηκε για την Ορθοδοξία. Κατάφερε μάλιστα με την χάρη που είχαν οι λόγοι του να επαναφέρει πολλούς απίστους στην Ορθοδοξία.
Ζώντας έτσι, έγινε πρότυπο αρετής και κανόνας των μοναζόντων. Παρέδωσε την ψυχή του στον Κύριο στις 17 Ιανουαρίου 356 μ.Χ. σε ηλικία 105 ετών. Η ορθόδοξη χριστιανική εκκλησία εορτάζει την μνήμη του Αγίου Αντωνίου στις 17 Ιανουαρίου. 

πηγή κειμένου: pame.gr

ΚΑΤΑΒΑΣΙΕΣ ΥΠΑΠΑΝΤΗΣ

Οι  Καταβασίες της Υπαπαντής του Κυρίου, όπως ψάλλονται στη Μητρόπολη Αθηνών.

( τα μουσικά κείμενα είναι σε γραφή Δημ. Ρουμελιώτη, ενώ το αρχείο είναι σε μορφή .pdf )
Ευχαριστούμε θερμά τον φίλο του blog κ. Χρίστο για την ευγενική παραχώρηση του υλικού.

ΚΥΡΙΑΚΗ ΜΕΤΑ ΤΑ ΦΩΤΑ - 2011

Οι Αίνοι της Κυριακής μετά τα Φώτα και το ΙΑ΄ Εωθινό (Φανερόν εαυτόν...), όπως αποδόθηκαν κατά τη σημερινή Θεία Λειτουργία στον Ι. Ν. Αγ. Διονυσίου του Αρεοπαγίτου.	Το Αποστολικό Ανάγνωσμα της Κυριακής μετά τα Φώτα.

αποσπάσματα από τη μετάδοση της ΕΡΤ

ΤΟ ΙΑ' ΕΞΑΠΟΣΤΕΙΛΑΡΙΟ & ΕΩΘΙΝΟ

Ιερό Αγ. Πέτρου Ρώμης

Φανερῶν σεαυτόν, τοῖς Μαθηταῖς σου Σωτὴρ μετὰ τὴν Ἀνάστασιν, Σίμωνι δέδωκας τὴν τῶν προβάτων νομήν, εἰς ἀγάπης ἀντέκτισιν, τὴν τοῦ ποιμένειν φροντίδα αἰτῶν. Διὸ καὶ ἔλεγε· Εἰ φιλεῖς με Πέτρε, ποίμαινε τὰ ἀρνία μου, ποίμαινε τὰ πρόβατά μου. Ὁ δὲ εὐθέως ἐνδεικνύμενος τὸ φιλόστοργον, περὶ τοῦ ἄλλου Μαθητοῦ ἐπυνθάνετο. Ὧν ταῖς πρεσβείαις Χριστέ, τὴν ποίμνην σου διαφύλαττε, ἐκ λύκων λυμαινομένων αὐτήν.

Ακούστε το ΙΑ' Εξαποστειλάριο, τους Αίνους του πλ.Δ' ήχου και το ΙΑ' Εωθινό, από την ηχογράφηση σε δίσκο βινυλίου τη δεκαετία του '70 της χορωδίας της Μητροπόλεως Αθηνών, υπό τη διεύθυνση του αείμνηστου Σπύρου Περιστέρη.

Το ΙΑ' Εξαποστειλάριο (Μετά την θείαν έγερσιν...) είναι σε γραφή Γ. Ντούνα.

Το ΙΑ' Εωθινό Δοξαστικό (Φανερόν εαυτόν...) σε σύνθεση Κων. Ψάχου με την διπλή συνηχητική γραμμή στα ισοκρατήματα από τον υπογράφοντα Σπύρο Περιστέρη. Γραφή Δ. Ρουμελιώτη.

ΕΝ ΙΟΡΔΑΝΗ ΒΑΠΤΙΖΟΜΕΝΟΥ ΣΟΥ ΚΥΡΙΕ....

η θεία φώτιση - Μουσείο του Βατικανού

Εν Ιορδάνη βαπτιζομένου σου Κύριε, η της Τριάδος εφανερώθη προσκύνησις, του γαρ Γεννήτορας η φωνή προσεμαρτύρει σοι, αγαπητόν σε Υιόν ονομάζουσα και το Πνεύμα εν είδει περιστεράς, εβεβαίου του λόγου το ασφαλές. Ο επιφανείς Χριστέ ο Θεός, και τον κόσμον φωτίσας δόξα σοι. 

Ακούστε το Απολυτίκιο των Θεοφανίων "Εν Ιορδάνη..." από τη χορωδία της Μητροπόλεως Αθηνών, υπό τον Σπύρο Περιστέρη, σε ζωντανή ηχογράφηση του 1980.

ΤΙΜΙΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ & ΒΑΠΤΙΣΤΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ

Τώ τήν άβατον, κυμαινομένην θάλασσαν, θείω αυτού προστάγματι, αναξηράναντι, καί πεζεύσαι δι' αυτής, τόν Ισραηλίτην λαόν καθοδηγήσαντι, Κυρίω άσωμεν, ενδόξως γάρ δεδόξασται».

Βαπτιζόμενον, τώ τών παθών μου κλύδωνι, Πρόδρομε ταίς πρεσβείαις σου, φθάσας διάσωσον, απαθείας γάρ αυτός, γέγονας δοχείον σεπτόν, καί καθαρώτατον, Κυρίω άνωθεν, εκ βρέφους ανακείμενος.

Αγαλλόμενος, ο Θεώ παριστάμενος, Άγγελος τόν ισάγγελον, ευηγγελίσατο, Ζαχαρία τώ σεπτώ, σού ιεραρχούντι Πατρί, σέ παμμακάριστε, Κυρίου Πρόδρομον, καί φίλον γενησόμενον.

Πλήρης γέγονας, τού Παναγίου Πνεύματος, έτι κοιλία σής Μητρός, ένδον φερόμενος, καί σκιρτήματι τερπνώ, τόν τής Παρθενίας καρπόν, χαίρων εμήνυσας, καί προσεκύνησας, Προφήτα πανσεβάσμιε.

Την επομένη ημέρα των Θεοφανίων καθιερώθηκε να εορτάζουμε, τη μνήμη του πανίερου προφήτη Ιωάννη Προδρόμου. Ο Ιωάννης ήταν γιος του ιερέα Ζαχαρία και της Ελισάβετ. Μέχρι τα τριάντα του χρόνια, ζει ασκητική ζωή στην έρημο της Ιουδαίας, αφιερωμένη ολοκληρωτικά στην προσευχή, τη μελέτη και την πνευματική και ηθική τελειοποίηση. Το ρούχο του ήταν από τρίχες καμήλας, στη μέση του είχε δερμάτινη ζώνη και την τροφή του αποτελούσαν ακρίδες και άγριο μέλι. Με μορφή ηλιοκαμένη, σοβαρός, αξιοπρεπής και δυναμικός, ο Ιωάννης φανέρωνε αμέσως φυσιογνωμία έκτακτη και υπέροχη. Είχε όλα τα προσόντα μεγάλου και επιβλητικού κήρυκα του θείου λόγου. Έτσι, με μεγάλη χάρη κήρυττε «τα πλήθη». Κατακεραύνωνε και χτυπούσε σκληρά τη φαρισαϊκή αλαζονική έπαρση, που κάτω από το εξωτερικό ένδυμα της ψευτοαγιότητας έκρυβε τις πιο αηδιαστικές πληγές ψυχικής σκληρότητας και ακαθαρσίας. Γενικά, η διδασκαλία του συνοψίζεται στη χαρακτηριστική φράση του: «Μετανοείτε· ήγγικε γαρ ή βασιλεία των ουρανών», προετοιμάζοντας, έτσι, το δρόμο του Κυρίου μας Ιησού Χριστού για το σωτήριο έργο Του. Όταν ο Χριστός άρχισε τη δημόσια δράση του, ο κόσμος άφηνε σιγά-σιγά τον Ιωάννη και ακολουθούσε Αυτόν. Η αντιστροφή αύέβαια, θα προκαλούσε μεγάλη πίκρα και θα γεννούσε αγκάθια ζήλειας και φθόνου σ' έναν, εκτός χριστιανικού πνεύματος, διδάσκαλο ή φιλόσοφο. Αντίθετα, στον Ιωάννη προκάλεσε μεγάλη χαρά και ευφροσύνη. Η γιορτή αυτή του Ιωάννου του Προδρόμου, για τον όποιο ο Κύριος είπε ότι κανείς άνθρωπος δε στάθηκε μεγαλύτερος του, καθιερώθηκε τον 5ο μ.Χ. αιώνα.

 

 Επίσης, σήμερα εορτάζουμε και το γεγονός της μεταφοράς στην Κωνσταντινούπολη της τιμίας Χειρός του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου, που έγινε κατά τον ακόλουθο τρόπο: Όταν ο Ευαγγελιστής Λουκάς πήγε στην πόλη Σεβαστή, όπου τάφηκε ο Πρόδρομος, παρέλαβε από τον τάφο του το δεξί του χέρι, το μετέφερε στην Αντιόχεια, όπου χάριτι Θεού επιτελούσε πολλά θαύματα. Από την Αντιόχεια, το Ιερό χέρι, μετακομίστηκε στην Κωνσταντινούπολη το 957, από τον διάκονο Ιώβ. Εκεί ο φιλόχριστος αυτοκράτορας, αφού την ασπάστηκε με πολύ σεβασμό, την τοποθέτησε στα βασιλικά ανάκτορα. Η σύναξη των πιστών, σε ανάμνηση του γεγονότος της μετακομιδής της τιμίας Χείρας του Προδρόμου στην Κωνσταντινούπολη, ετελείτο στην περιοχή του Φορακίου (ή Σφωρακίου).

 πηγή κειμένου: ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ