Σπυρόπουλος Χριστόφορος
(Ροδοδάφνη Αιγίου 1937).
Διακεκριμένος πρωτοψάλτης, χοράρχης, αρχιμουσικός και καθηγητής βυζ. και ευρωπ. μουσικής· παράλληλα, πτυχιούχος θεολογίας, φιλοσοφίας και διεθνούς δικαίου. Προσωπικότητα πολυσχιδής, σεμνοπρεπής και αλτρουιστική, τίμησε την Ελλάδα από όποια καλλιτεχνική ή εξωκαλλιτεχνική θέση κι αν ανέλαβε –και ανέλαβε πολλές σπουδαίες θέσεις στην Αμερική, όπου πέρασε ικανό μέρος της ζωής του: από αιρετός πρόεδρος (1973) του Διεθνούς Οργανισμού Μουσικών Αμερικής (του οποίου ήταν μέλος από το 1965) και πρόεδρος της Εξεταστικής Επιτροπής για τον διορισμό μελών στο Περιφερειακό Γραφείο (LOCAL 802) της Νέας Υόρκης, τέως καθηγητής διεθνούς δικαίου στο Παν/μιο του Γουόρτσεστερ της Μασσαχουσέτης, επιθεωρητής της Πολιτικής Αεροπορίας των ΗΠΑ και ειδικός σύμβουλος του 37ου προέδρου των ΗΠΑ Ρ. Νίξον. Πήρε τα πρώτα μουσικά μαθήματα από τον διακεκριμένο Δημ. Γ. Περιστέρη (1945-49). Συνέχισε στην Εκκλ. Σχολή Κορίνθου, με τον Δημ. Ι. Παναγιωτόπουλο-Κούρο (1950-51). Κατόπιν σπούδασε βυζ. και ευρωπ. μουσική στο Ωδείο Αθηνών (από το 1953): βυζ. μουσική με τους Ι. Μαργαζιώτη, Ν. Παππά, Εμμ. Φαρλέκα καθώς και με τους Σπ. Καψάσκη, Ιωσήφ Παπαδόπουλο-Γκρέκα (αισθητική της αρμονικής των αρχαίων Ελλήνων) και Νικ Α. Χρυσοχοϊδη (ορθογραφία της βυζ. μουσικής, ιδιωτικά) και θεωρητικά –διεύθυνση ορχ. με τον Θ. Βαβαγιάννη. Συνέχισε ανώτερα θεωρητικά στο Εθνικό Ωδείο, με τους Μ. Βούρτση, Γ. Βώκο και τον Μ. Καλομοίρη (του οποίου υπήρξε ο αγαπημένος μαθητής). Πήρε δίπλωμα βυζ. μουσικής το 1957 και δίπλωμα ανώτερων θεωρητικών το 1960. Συνέχισε μουσικές σπουδές στη Βιέννη (εκεί σχημάτισε χορωδία στον ορθόδοξο ναό της Αγίας Τριάδας--1963). Σπούδασε στην Ακαδημία της Βιέννης και πήρε διπλώματα σολίστ όπερας, ενορχήστρωσης και διεύθυνσης ορχ. (με καθηγητή τον περίφημο Χανς Σβαρόφσκυ, στον οποίο είχε πάει εφοδιασμένος με θερμή συστατική επιστολή από τον Βάλτερ Πφέφερ). Κατόπιν πήγε στην Ιταλία και μετεκπαιδεύτηκε στην όπερα κοντά στους μεγάλους αρχιμουσικούς και καθηγητές της Ακαδημίας «Αγίας Καικιλίας» της Ρώμης Τούλιο Σεραφίν και Αντονίνο Βόττο. Ως αρχιμουσικός διηύθυνε μεγάλες ξένες ΣΟ (σε Βιέννη, Ζάλτσμπουργκ, Μόσχα, Παρίσι, Γενεύη, Σίδνεϋ, Μιννεάπολη, Φιλαδέλφεια, Λος ’ντζελες, Σικάγο) αποκομίζοντας λαμπρές κριτικές και κολακευτικά σχόλια από τους μεγαλύτερους μαέστρους και μουσικοκριτικούς του Κόσμου. Διαθέτουμε στο Αρχείο μας πληθώρα αποκομμάτων και δημοσιευμάτων ξένων εφημεριδων (κυρίως αμερικανικών) που εκθειάζουν το ταλέντο του Σπυρόπουλου στη διεύθυνση ορχ. και περιέχουν ευνοϊκές κρίσεις που διετύπωσαν γι’ αυτόν «κολοσσοί» της παγκόσμιας μουσικής, όπως οι: Ιγκόρ Στραβίνσκυ («O Χρήστος είναι ενδιαφέρων άνθρωπος και ταλαντούχος μαέστρος», N. Υόρκη 1965), Μπρούνο Βάλτερ («Διευθύνει λαμπρά», Ν. Υόρκη 1963), Λέοπολντ Στοκόφσκυ («Είναι εξαίρετος φίλος και εμπνευσμένος μαέστρος», Ν. Υόρκη 1965), Χέρμπερτ Γκραφ («Μαέστρος Χ.Ζ. Σπυρόπουλος: η παραγωγική ακρίβεια!», Γενεύη 1963), Έριχ Λάινσντορφ («Ένας νέος άνθρωπος με μια μαγική μπαγκέτα στη Βοστώνη», Βοστώνη 1966), Γκέοργκ Σελ («Ο Σπυρόπουλος ήταν στο Λος ’ντζελες ένας μαέστρος με θαυμάσια ποιότητα», Κλήβελαντ 1966), Φριτς Ράινερ («Ο ενθουσιώδης μου νεαρός, με την ενθουσιώδη δράση στο πόντιουμ», Σικάγο 1968), Γκέοργκ Σόλτι («Μια καινούργια μαστοριά στο πόντιουμ της Αμερικής», Σικάγο 1967), Φάουστο Κλέβα («Οι πιο δυναμικές εκτελέσεις στη Φιλαδέλφεια με τον μαέστρο Σπυρόπουλο», Ν. Υόρκη 1963), Λέοναρντ Μπερνστάιν («Ο μαέστρος Χρήστος Σπυρόπουλος είναι ο σωστός άνθρωπος για την Ένωση και το στη Νέα Υόρκη. Αξίζει την υποστήριξή μας προς όφελος της Ένωσης», Ν. Υόρκη 1973), Χέρμπερτ φον Κάραγιαν («Ο διακεκριμένος καθηγητής...», Βιέννη 1973), Ευγένιος Όρμαντυ, Καρλ Μπαιμ, κ.ά.... κ.ά..., ο δε διάσημος μουσικοκριτικός Milton Cross των «Times» έφτασε το 1964 να γράψει ότι σύντομα ο Σπυρόπουλος θα γίνει ο αντικαταστάτης του Δημ. Μητρόπουλου (!). Με την ανάγνωση αυτών των δημοσιευμάτων κάθε Έλληνας γινεται περήφανος μα και μελαγχολικός, μη μπορώντας να κατανοήσει τί ήταν εκείνο (πέρα από τις όποιες ανούσιες μεταπολιτευτικές διώξεις και ταλαιπωρίες) που ανάγκασε τον μεγάλο συμπατριώτη μας να διακόψει μια τόσο λαμπρή σταδιοδρομία αρχιμουσικού. Στο μεταξύ, και εκ παραλλήλου, ο Σπυρόπουλος, εξαιρετικά καλλίφωνος και ιεροπρεπής, είχε διατελέσει 1ος χορωδός στον Χορό του Μητροπολιτικού Ναού Αθηνών (1954-58) και πρωτοψάλτης –με διορισμούς– στον ’γιο Ιωάννη Ρέντη (1960), Ανάληψη Πειραιώς (1960-62) και Ύψωση Τιμίου Σταυρού Αιγάλεω (1962, σε αντικατάσταση του φημισμένου Νικ. Βλαχόπουλου). Ακολούθως, όταν εγκαταστάθηκε στην Αμερική, έψαλλε σε ναούς των ΗΠΑ (σε Ευαγγελισμό Θεοτόκου Ν. Υόρκης, ’γιο Νεκτάριο Μπρούκλυν, Αγία Μαρκέλλα Αστόριας, κ.λπ.). Μετά την για οικογενειακούς λόγους επιστροφή του στην Ελλάδα το 1977, του προτάθηκε από τον Σπ. Δ. Περιστέρη να γίνει ο συνεχιστης του έργου του στον μητροπολιτικό ναό και το Ωδείο Αθηνών (άλλωστε ήδη από το 1967 ο Αθηνών Χρυσόστομος είχε απονείμει στον Σπυρόπουλο τον τίτλο του «άρχοντος πρωτοψάλτη της Αρχιεπισκοπής Αθηνών»). Όμως το σχέδιο Περιστέρη απέβη άκαρπο, γιατί ο Αρχιεπίσκοπος Σεραφείμ δεν αποδέχτηκε τους όρους Σπυρόπουλου (περί αναδιάρθρωσης του Χορού, οικονομικών απολαβών των χορωδών, αρμοδιοτήτων προϊσταμένης αρχής, κ.λπ.). Στη συνέχεια ο Σπυρόπουλος διετέλεσε πρωτοψάλτης σε: Παναγία Μαρμαριώτισσα Χαλανδρίου (1978), ’γιο Φανούριο Καρελλά (1987), Ταξιάρχες—Παναγία Γρηγορούσα Πύλης Αγοράς Αθηνών (1992), Αγίους Πάντες Κορωπίου (1993) και από το 1995 στην Αγία Τριάδα Νέου Ηρακλείου. Ως καθηγητής, δίδαξε θεωρητικά στο Ορφείο Ωδείο (1962) και στο Εθνικό Ωδείο (1979). Διετέλεσε δ/ντής Παιδείας των Ελληνο-Αμερικανικών Σχολείων και καθηγητής στο Ελληνικό Κολλέγιο, την Ακαδημία διδασκαλισσών του Γκάρρισον (Ν. Υόρκη) και στην Ακαδημία Αγ. Βασιλείου των ΗΠΑ (1963-68), ενώ την ίδια εποχή δίδαξε και στη Θεολογική Σχολή του «Τιμίου Σταυρού» (Holly Cross) του Μπρούκλυν. Τιμήθηκε: από την Κυβέρνηση των ΗΠΑ με το Αριστείο («Σημαία») για τα 200 χρόνια της αμερικανικής Ανεξαρτησίας, από τον Σύλλογο Ελλήνων Λογοτεχνών (1995) για τους εν γένει αγώνες του υπέρ των Γραμμάτων και της Τέχνης, όπως και από την ελληνοαμερικανική Οργάνωση «ΑHEPA» και άλλους Φορείς της αμερικανικής Ομογένειας. Έχει 3 παιδιά, λαμπρούς επιστήμονες, εκ των οποίων η κόρη του Χρυσάνθη Σπυροπούλου (Μπρούκλυν 1971) είναι διεθνώς γνωστή ερευνήτρια της ΝΑSΑ (Τμήμα Διαστημικής).
από το «Λεξικό της Ελληνικής Μουσικής»
