Παρασκευή 16 Απριλίου 2010

ΠΕΡΙ ΥΦΟΥΣ ΠΕΡΙΣΤΕΡΗ... ΚΑΙ ΔΙΑΔΟΧΗΣ (4)

Σε συνέχεια της ανάρτησης "ΠΕΡΙ ΥΦΟΥΣ ΠΕΡΙΣΤΕΡΗ... ΚΑΙ ΔΙΑΔΟΧΗΣ" , φίλος του ιστολογίου, μας απέστειλε την παρακάτω επιστολή την οποία και δημοσιεύουμε.

"Αδέρφια, Χριστός Ανέστη… :)

Ενδιαφέρουσα η κουβέντα που ανοίξατε.. αν μη τι άλλο έχουμε και το ελληνορθόδοξο ταπεραμέντο μας…
Επιτρέψατέ μου να καταθέσω λίγες σκέψεις στην αγάπη σας χωρίς να διεκδικώ «αλάθητα» και άλλου είδους αποκλειστικότητες.
Υπήρξα για αρκετά χρόνια μαθητής του μακαριστού Διδασκάλου... στο Ωδείο Αθηνών. Από την συναναστροφή μου μαζί του μπορώ να βεβαιώσω πως ήταν άνθρωπος ήπιος, βαθύτατα ευγενής (τον πειράζαμε την ώρα του μαθήματος κάνοντας θέσεις του Καρρά και αυτός απλά χαμογελούσε.. και αν ποτέ το παρακάναμε τότε διέκοπτε μαλακά το μάθημα για να μας επαναφέρει στην τάξη με την γνωστή του φράση «αγαπημένα μου παιδιά.. ο φίλτατος κ. Καρράς κλπ κλπ» .. και σκεφτείτε πως οι ακραίοι χαρακτηρισμοί του Καρρά - ο σκύλος της Μητρόπολης, έτσι τον αποκαλούσε στα Ιεροψαλτικά Νέα - ήταν γνωστοί τοις πάσι...).
Είχε εξαιρετικό τάλαντο φωνητικό. Προσωπικά πιστεύω πως τη φωνή του Περιστέρη δεν την είχε ούτε την έχει κανείς από τους γνωστούς ψάλτες της εποχής μας..Δε πιάνουν ούτε το 60% του.. Έφτασε στα 85 του και η φωνή του ήταν καλύτερη από τις δικές μας που ήμασταν στα 30 μας.. Δε μιλώ για όγκο, ούτε για ένταση… μιλώ για χρωματισμό, για εκφραστικότητα.. το πώς κατέβαζε την υπορροή, πως ήλεγχε το βιμπράντο του, πώς πίεζε το ψηφιστό και την βαρεία.. πως εκτελούσε το αντικένωμα που ακολουθούσε την μαλακή κατάβαση της υπορροής…και πολλά πολλά άλλα..

Δυστυχώς, ΔΑΣΚΑΛΟΣ δεν υπήρξε ποτέ ο μακαριστός. Δεν είναι της παρούσης να αναζητήσουμε τις αιτίες για αυτό.. Όμως είναι γεγονός, και ας το επιβεβαιώσουν όσοι το γνωρίζουν, πως σπάνια έψαλε κάτι μέσα στην τάξη.. μια ζωή με το πιάνο... Και μάλιστα ενώ ήξερε άριστο βιολί.. Θυμάμαι χαρακτηριστικά πως του αγοράσαμε ένα βιολί, το κουρδίσαμε, το φτιάξαμε τέλος πάντων… του το πήγαμε… ε.. να ακούγατε ένα δεύτερο ήχο που μας έπαιξε… πάθαμε την πλάκα μας!!

Κοιτιόμασταν μαρμαρωμένοι… Εξαίσιο άκουσμα.. ΕΛΛΗΝΙΚΟ!!

Και αμέσως μετά .. γύρισε στο πιάνο..λέγοντας… «πάμε τώρα στο μάθημά μας αγαπητά μου παιδιά ".

Θυμάμαι και στις ετοιμασίες για τα διπλώματα… πώς χτύπαγε το ΛΑ ύφεση στο πιάνο..τάχα να πιάσουμε τον ΚΕ του δευτέρου… αν είναι ποτέ δυνατόν!!! Και έλεγε ο Γιώργης, καλή του ώρα, το « Μετά μύρων προσελθούσαι » και έκανε καλό τον ΚΕ ... έτσι όπως τον θέλει το μαλακό χρώμα.. στα 8 μόρια… όχι τις υπερβολές του Αγγελόπουλου και του Καρρά… και δώστου ο Περιστέρης να χτυπά το 6άρι ημιτόνιο στο πιάνο.. να αναγκάσει τον μαθητή να «πέσει» πάνω στο συγκερασμένο διάστημα…

Δεν υπήρξε ούτε πρότυπο στον ρυθμό… Δείτε τα ειρμολογικά του μέλη.. άνευρα.. με άλλη αγωγή ξεκινά και με άλλη τελειώνει.. Βέβαια αυτό δυστυχώς το κάνουν οι περισσότεροι ψάλτες (κακώς…). Τα ειρμολογικά του Αγγελόπουλου δε τα πιάνει σχεδόν κανείς.. Έχετε παρατηρήσει πως ελάχιστοι είναι αυτοί που εκτελούν χορωδιακά τα ειρμολογικά μέλη? Για δείτε τι γίνεται στις Εκκλησίες μας στους Όρθρους της Κυριακής.. Πόσοι ξέρουν να ψάλλουν Κανόνες?...

Όμως αδέρφια.. είχε τόσα άλλα καλά ο Δάσκαλος..!! Αρκεί να ξέρει να τα δεί κανείς… και να μη κολλήσει σε ξηρές απομιμήσεις του ορθοφωνικού του ύφους (που και μένα με απωθεί…δε το υιοθετώ..)…
Ποιος λέει το «Χαίρετε Λαοί και αγαλλιάσθε...» ή το «Σήμερον Κρεμάται...», ή τα «..μυρίπνοα άνθη του παραδείσου...» ή «...τα Πάθη τα σεπτά...».. ή.. ή .. ή… επιλείψει γάρ με διηγούμενον ο χρόνος.. Ποιος μπορεί να τα πεί όπως ο αείμνηστος??? ΚΑΝΕΙΣ… μπείτε λίγο στον κόπο να τα ακούσετε όσοι δε το έχετε κάνει…

Λέμε για τον Ψάχο, λέμε για τον Περιστέρη.. Αλήθεια, γνωρίζετε άραγε ποιοι ήταν αυτοί που έστειλαν τον Ψάχο στην Αθήνα ως τον πλέον κατάλληλο για να διδάξει την Βυζαντινή μουσική? Γνωρίζετε ότι ο Ψάχος ήταν Δομέστιχος (ή Λαμπαδάριος - δεν είμαι βέβαιος) του Σαραντακκλησιώτου? Για ξεσκονίστε λίγο την ιστορία της Βυζαντινής μας μουσικής.. και θα δείτε πως ο Ψάχος ήταν από τους κορυφαίους της εποχής του! Τα λέω αυτά γιατί υπάρχει μια τάση να θεωρούμε πως το « πατριαρχικό ύφος » αρχίζει με τον Πρίγγο και τον Στανίτσα…. Αυτό είναι ψευδές! Για ακούστε παλαιές ηχογραφήσεις του Ναυπλιώτου.. Διαφέρει τόοοοσο πολύ από τον Περιστέρη? Για να θυμηθούμε τον μακαρίτη τον Νικολαϊδη, ακόμη ακόμη και τον Εμμανουηλίδη…. Ας μη συγχέουμε τις φωνητικές ιδιοτυπίες του κάθε ψάλτη με το ύφος αυτό καθεαυτό… Επιπλέον αν συγκρίνουμε τις εκτελέσεις του μακαριστού Στανίτσα την εποχή που έψαλε στο Πατριαρχείο με αυτές όταν έψαλε στην Ελλάδα τότε αβίαστα προκύπτει πως το μετέπειτα ύφος του ήταν αρκετά πιο «πεποικιλμένο»..

Μιλάμε για αναλύσεις.. καλώς.. ας μην είμαστε όμως απόλυτοι.. Μη πιάνουμε τα άκρα.. γιατί όταν μιλάμε για Αγγελόπουλο και Καρρά σίγουρα πρόκειται περί άκρων.. Θυμάμαι τον μπαρμπα Λάζαρο τον Κουζηνόπουλο στο Ωδείο Αθηνών…

Ο πατέρας του γεννηθείς το 1870... Παπαδοδάσκαλος, κορυφαίο ανάστημα.. Μαθητής Κωνσταντίνου του Πρωτοψάλτη.. Το ύφος του ακριβώς ταυτόσημο με αυτό το μακαριστού Περιστέρη (ύφος, όχι χροιά φωνής.. ) ίδια εκτέλεση ποικιλμάτων, ίδιες θλάσεις στη φωνή, ίδια αντίληψη του ήθους της μουσικής μας..
Θυμάμαι τον μακαρίτη τον Χατζησταμάτη, πρωτοψάλτη Χίου, μαθητή του Βινάκη, εγγόνι του Ραιδεστινού!! Σαν να ακούς τον ίδιο τον Περιστέρη, αλλά με πιο «τραχεία» φωνή…

Θέλετε να πούμε και για το Άγιο Όρος? Καλώς.. ποιους? Τους Δανιλαίους? Θωμάδες? Διακο Φιρφιρή? .. έψελνα αριστερά στον γερο Δανιήλ σε μετόχι Αγιορείτικης Μονής στην Αθήνα.. και λέγαμε τα ίδια πράγματα… δε καταλάβαινες διαφορά!!!

Θα μπορούσα να πω πολλά πολλά ακόμη.. αλλά νιώθω πως ήδη σας κούρασα.. ίσως σε κάποια επόμενα ποστ δωθεί η ευκαιρία..

Ο Θεός μαζί μας αδέρφια!

A.


Τρίτη 13 Απριλίου 2010

ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ ΚΩΝ. ΨΑΧΟΥ


Το "ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ" για πολυμελή χορό, μετά της διπλής συνηχητικής γραμμής υπό Κων. Ψάχου.
Σύμφωνα με την ιδιόχειρη σημείωση του Νικολάου Χρυσοχοΐδου, "το αντιγραφέν ελήφθη εκ του εν Αθήναις εκδιδομένου ηθικοθρησκευτικού περιοδικού "Οι τρείς Ιεράρχαι", έτος εκδόσεως Γ' αριθμ. φύλλου 119, υπό χρονολογίαν 11/4/1912".

Κυριακή 11 Απριλίου 2010

ΠΕΡΙ ΥΦΟΥΣ ΠΕΡΙΣΤΕΡΗ ... ΚΑΙ ΔΙΑΔΟΧΗΣ (3)

Σε συνέχεια της ανάρτησής μας "Περί ύφους Περιστέρη ... και διαδοχής", λάβαμε και δημοσιεύουμε την παρακάτω επιστολή.

Κύριοι, παρακολουθώ με λύπη όσα γράφονται και αναφέρονται σχετικά με το ύφος του αείμνηστου Σπ. Περιστέρη.
Προσωπικά αντηχούν ακόμη στα αυτιά μου, οι γλυκιές ψαλμωδίες του παραπάνω Πρωτοψάλτη. Αρχικά, με τη μετάδοση απο το ραδιόφωνο κάθε Κυριακή της Θείας λειτουργίας απο τη Μητρόπολη των Αθηνών και αργότερα απο τα κρατικά τηλεοπτικά κανάλια.

Ενθυμούμαι, να ακούγεται ο θαυμάσιος χορός και η φωνή του μακαρίτη του Σπ. Περιστέρη απο τα ραδιόφωνα και τις τηλεοράσεις απο τα περισσότερα αθηναικά σπίτια και μάλιστα τους θερινούς μήνες που ήταν ανοικτά τα παράθυρα. Είμαι λάτρης της βυζαντινής εκκλησιαστικής μουσικής - που είναι έργο τέχνης, όπως έλεγε ο Β. Ρώτας - αν και οι μουσικές μου γνώσεις δεν με βοηθούν ιδιαίτερα, αδυνατώ να κατανοήσω αυτά που γράφονται και λέγονται για τη φωνή και τις λεπτομέρειες και εν γένει για τον τρόπο της ψαλτικής τέχνης που ακολούθησε.Προσωπικά με ικανοποιούσε τόσο πολύ και μου άρεσε , αφού ακόμη και σήμερα ακόμη να ακούω τη φωνή του και του χορού του και να μή σκέπτομαι τις λεπτομέρειες για τις οποίες διαπιστώνω δυστυχώς ότι χύνεται ακόμη μελάνι.

Κύριοι, το μουσικό αισθητήριο του απλού κόσμου λέει πολλλά και βέβαια το γεγονός ότι επι 50 περίπου χρόνια ήταν στον Καθεδρικό Ναό των Αθηνών, λέγει ακόμη περισσότερα. Ενθυμούμαι ότι όταν κάποια Μεγάλη Εβδομάδα βρέθηκα στην Μητρόπολη - συνηθίζονταν τότε μετά το πέρας της ακολουθίας να του δίνουν συγχαρητήρια πολλοί πιστοί , γιατί ακριβώς ήταν ενθουσιασμένοι με την αποδοση των ύμνων-τότε αφού τον πλησίασα και του εξέφρασα τις ευχαριστίες μου για την πανδαισία που μας χάρισε του εξέφρασα και το παράπονο μου γιατί δεν γράφει τους ύμνους σε κασέτες ( ή CD) για να έχουμε την απόδοση των ύμνων με το δικό του ύφος, σκεπτόμενος ότι επειδή ήταν μεγάλος την ηλικία πιθανόν να μη είχε το χρόνο να μαγνητοφωνήσει τον χορό του. Ό ιδιος μου απάντησε ότι δεν θέλει σε καμία περίπτωση να κάνει εμπόριο και να διακινεί χρηματικά τη φωνή του! Σε εκπομπή του, ο Μ. Χατζημάρκος στο σταθμό της εκκλησίας της Ελλάδος, εξέφρασε την εκτίμησή του στο χορό του Σπ. Περιστέρη ,ενώ ο προσκαλεσμένος του καθηγητής καρδιολογίας κ.Π. Τούτουζας, τον θαυμασμό του.

Οι διάδοχοί του, ακολουθούν το ύφος του και μάλιστα και πολύ σωστά!


Mηχ/γος Ηλ/γος Μηχανικός Ε.Μ.Π






Τρίτη 6 Απριλίου 2010

ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ 1986

Η Ακολουθία της Αναστάσεως που πραγματοποιήθηκε στη Μητρόπολη Αθηνών το 1986 παρουσία του τότε Προέδρου της Δημοκρατίας Χρ. Σαρτζετάκη και του αείμνηστου Πρωθυπουργού Ανδρέα Παπανδρέου. Χοροστατεί ο Μακαριστός Σεραφείμ.



video από την μετάδοση της ΕΡΤ1


Δευτέρα 5 Απριλίου 2010

ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ

᾿Απὸ τῆς διορθώσεως τοῦ ἡμερολογίου (1924) τὸ πάσχα τυγχάνει 4 ᾿Απριλίου (22 Μαρτίου κατὰ τὸ παλαιὸν) διὰ πρώτην φοράν, ἥ τις εἶναι καὶ ἡ τελευταία κατὰ τὸ νῦν ἔχον ἡμερολογιακὸν σύστημα. Αὕτη ἡ ἡμερομηνία εἶναι τὸ ἐνωρίτερον ποὺ δύναται νὰ τύχῃ τὸ Πάσχα κατὰ τὸ διωρθωμένον ἡμερολόγιον. ᾿Ανάλογος περίπτωσις θὰ τύχῃ πάλιν τῷ 2105 (Πάσχα 22 Μαρτίου κατὰ τὸ παλαιόν), ἀλλὰ ἐπειδὴ ἀπὸ τοῦ 2100 ἡ διαφορὰ τῶν δύο ἡμερολογίων θὰ αὐξηθῇ εἰς τὰς 14 ἡμέρας, τότε τὸ Πάσχα καθ᾿ ἡμᾶς θὰ τύχῃ 5 ᾿Απριλίου.


Ευχαριστούμε τον φίλο GiorgosS ο οποίος μας απέστειλε το ανωτέρω σχόλιο από το symbole.gr , αλλά και το ηχητικό που ακολουθεί.


Πρόκειται για απόσπασμα από τον Εσπερινό του Μ. Σαββάτου πρωί 29 Απριλίου 1989 στη Μητρόπολη.
Χριστός Ανέστη!

Κυριακή 4 Απριλίου 2010

ΠΑΣΧΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ



Πάσχα των Ελλήνων
Γιώργος Θέμελης & Σταύρος Κουγιουμτζής,
(τραγούδι: Γιώργος Νταλάρας - δίσκος: Ηλιοσκόπιο (1973))

Πάσχα των Ελλήνων Πάσχα
Πάσχα της αγάπης Πάσχα
Πάσχα των αγγέλων

Ήλιος κι ανατέλλεις
Πάσχα μέγα Πάσχα
ήλιος φωτοδότης
των Ελλήνων Πάσχα

Σάββατο 3 Απριλίου 2010

ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ

"Η ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ",
τοιχογραφία από τον Ι. Ν. Αγίου Γεωργίου των Ελλήνων Βενετίας.


ναστσεως μρα, κα λαμπρυνθμεν τ πανηγρει, κα λλλους περιπτυξμεθα, Επωμεν δελφο, κα τος μισοσιν μς, Συγχωρσωμεν πντα τ ναστσει, κα οτω βοσωμεν

Χριστς νστη κ νεκρν, θαντω θνατον πατσας, κα τος ν τος μνμασι, ζων χαρισμενος.



Πέμπτη 1 Απριλίου 2010

ΜΕΓΑΛΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ - Ο ΕΠΙΤΑΦΙΟΣ ΘΡΗΝΟΣ

Τν βυσσον κλεσας, νεκρς ρται, κα σμρνῃ κα σινδνι νειλημμνος, ν μνημείῳ κατατθεται, ς θνητς θνατος. Γυνακες δ ατν λθον μυρσαι, κλαουσαι πικρς κα κβοσαι. Τοτο Σββατν στι τ περευλογημνον, ν , Χριστς φυπνσας, ναστσεται τριμερος.

συνχων τ πντα π σταυρο νυψθη, κα θρηνε πσα Κτσις, τοτον βλπουσα κρεμμενον γυμνν π το ξλου, λιος τς κτνας πκρυψε, κα τ φγγος ο στρες πεβλλοντο, γ δ σν πολλ τ φβῳ συνεκλονετο, θλασσα φυγε, κα α πτραι διεῤῥγνυντο, μνημεα δ πολλ νεῴχθησαν, κα σματα γρθησαν γων νδρν, ᾅδης κτω στενζει, κα ουδαοι σκπτονται συκοφαντσαι Χριστο τν νστασιν, τ δ Γναια κρζουσι. Τοτο Σββατν στι τ περευλογημνον, ν Χριστς φυπνσας, ναστσεται τριμερος.








ΜΕΓΑΛΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ - Η ΑΠΟΚΑΘΗΛΩΣΗ

Σμερον Δεσπτης τς κτσεως, παρσταται Πιλτῳ, κα σταυρ παραδδοται Κτστης τν πντων, ς μνς προσαγμενος τ δᾳ βουλσει, τος λοις προσπγνυται, κα τν πλευρν κεντται, κα τ σπγγῳ προσψαεται, μννα πομβρσας, τς σιαγνας απζεται, Λυτρωτς το Κσμου, κα π τν δων δολων μπαζεται, Πλστης τν πντων. Δεσπτου φιλανθρωπας! πρ τν σταυροντων παρεκλει τν διον Πατρα, λγων. φες ατος τν μαρταν τατην, ο, γρ οδασιν ο νομοι, τ δκως πρττουσιν.














Το Ευαγγέλιο του Εσπερινού της Αποκαθήλωσης, από τον τότε Διάκονο της Μητροπόλεως και νύν Μητροπολίτη Ολυμπίας και Τριφυλίας , Χρυσόστομο.