Μεγάλη Τρίτη σήμερα, η μέρα του Περιστέρη. Η μέρα που το «δέξαι», στο στόμα του, γινόταν κραυγή, και οι ψυχές των ανθρώπων που τον άκουγαν ηχεία. Ύψιστη πράξη ταπείνωσης, να το φωνάζεις το «δέξαι», και μάλιστα «τας πηγάς των δακρύων». Κι ωστόσο, πόσο ψηλώνει ο άνθρωπος έτσι... Αντίφαση; Όχι. Πραγματικότητα, ως αντιφατική έστω.
Στο πρόσωπο του Περιστέρη, πάντως, έλαβε χώρα μια αντίφαση. Και στο δικό του πρόσωπο, δηλαδή, όπως σε όλες τις μεγάλες προσωπικότητες στην ιστορία του ανθρώπινου πολιτισμού. Ακούστηκε και τον είδαμε όσο κανέναν άλλο «κάτοικο» του αναλογίου. Ωστόσο, στον εικοστό αιώνα, τον αιώνα της αναπαραγωγής ήχων και εικόνων, ελάχιστα, είναι γεγονός, ηχογραφήθηκε ή μαγνητοσκοπήθηκε σκόπιμα. Ο ίδιος δεν προωθούσε τον εαυτό του. Δεν το είχε φυσικά ανάγκη. Η προβολή του προσφερόταν απλόχερα, παρόλο που θα μπορούσε και χωρίς αυτή. Ίσως γι’ αυτό την άντεξε.
Αυτό, όμως, θα μπορούσε να εξελιχθεί ως εξής: επειδή κανένας, στον επίσημο φορέα της Ελληνικής Ραδιοτηλεόρασης, δεν έλαβε επίσημα τη μέριμνα να αποθησαυρίσει τα ηχητικά και οπτικά ντοκουμέντα, θα μπορούσε η μνήμη του να σβήσει, και μαζί της μια Τέχνη, μια εποχή, ένα ήθος, καλλιτεχνικό και ανθρώπινο. Και πράγματι, πριν αναλάβετε την πρωτοβουλία που πήρατε, διερωτάτο κανείς εύλογα: πού πήγε η σχολή Περιστέρη, οι μαθητές του;
Τώρα, πια, η ιστορία παίρνει νόημα. Ένας ωκεανός από ηχογραφήσεις ζωντανές παρουσιάζονται, μαρτυρίες ανθρώπων για τους οποίους ο Περιστέρης υπήρξε δάσκαλος, ούτως ή άλλως. Αυτές οι ηχογραφήσεις είναι σημαντικότερες από τις στοχευμένες. Γιατί, μαζί με τον Περιστέρη, αναβιώνει μια ολόκληρη εποχή, της Ελλάδας που θα θέλαμε να θυμούμαστε, της Ελλάδας που παρήγαγε ακόμα πολιτισμό, της Ελλάδας της ελπίδας.
Το εγχείρημά σας, επίσης, μάς θυμίζει κάτι πολύ σημαντικό: το Αγαθό δεν χάνεται. Ο Περιστέρης αυτό υπηρέτησε, ως καλλιτέχνης αλλά, πρωτίστως, ως προσωπικότητα. Η φωνή του αντηχεί στο θάλαμο της επίγνωσης του Αγαθού, τον μυστικό εκείνο θάλαμο, που τον ανακαλύπτει κανείς στην ψυχή του, όταν ακουστεί, εκεί, ο απόηχος μιας κλήσης...
Και οι Μεγάλες Εβδομάδες που μας χάρισε ο Περιστέρης, ήταν γεμάτες από τέτοιες κλήσεις! Καλή Ανάσταση...
Ι. Σ. Χριστοδούλου
Λέκτορας Φιλοσοφίας Πανεπιστημίου Κύπρου
Καθηγητής - σύμβουλος Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου
